Leppedyk

Leppedyk

‘De oude Leppedyk, in het dorp’.

De Leppedyk zal volgens Rienks en Wolters in “Binnediken en Sliperdiken” omstreeks het jaar 1000  aangelegd zijn als waterkering voor het Middelzeewater; Hij liep van Eastersyl tot aan Easterboarn. Na het dichtslippen van de Middelzee diende de dijk voor beveiliging tegen het opkringende water uit de zevenwouden en werd toen dus meer in Binnendijk. Hij zal de naam gekregen hebben van De Leppa, het oude rechts distrikt, dat later meer werkzaam was voor waterstaatkundige zaken.  Vooral na 1800 breide Akkrum o.a. ook uit over de Boarn heen en werden huizen gebouwd tussen de Leppedyk en de Boarn. Dat komplex huizen stond bij de bevolking bekent als “De Leppedyk” en vormde eigenlijk een aparte wijk in Akkrum. De sanering en de nieuwbouw in de laatste dertig jaar hebben er verandering in gebracht en de gemeenschap-pelijke naam voor alles, dat over de Boarn woonde, wordt niet meer gebruikt. Wel heeft men in het volgebouwde Jimmen plan de naam De Leppedyk bewaard in een straat, die aangelegd is op het eind van de oude Leppedyk (1970) dat indertijd “Pool syn dykje” genoemd werd, naar de koemelker die dat stuk voor hooiwinning en weiderij huurde. (Uit ‘‘Toponymy fan Akkrum en Nes” van Merten Bakker. 1982).

De mooie oude Leppedyk met nog de stellingmolen van Schuurmans in ongeveer 1930.

Links: De plattegrond van de âlde Leppedyk in het dorp. (in rood)

Rechts: Pool syn dykje. Laatste stukje aan de Leppedyk. Foto 1930.

 Boven: De Schuurmansmolen gezien van twee kanten.
Boven: Net als boven, maar hier zonder molen.
Boppe-boven: In stukje Leppedyk aan de Boarn. Foto’s Gjalt Wester, Grou 1968).
Boven en onder: De sloop van de onderbouw van de Schuurmans molen in 1969.
De bovenbouw was al in 1938 afgebroken. (Wie herkent deze slopers)

De stoomkast. (Volksnaam sinds 1852).

Boven: De stoomkast (1904) gezien vanaf de brede brug en daarna als boerderij (1930).

Kalma brengt Fr. Plaknammen 2 (1949) de naam onder bij “Humor in de namen” en daar kan ik helemaal in meegaan. De aanleiding tot het benoemen van het in 1952 gestichte oliefabriek tot “Stoomkast” ligt in het feit dat de eerste  stoommachine in Akkrum zijn intrede deed. Dat was toen iets nieuws. Het tweede deel in de naam zal te maken hebben met het feit dat het een rechthoekige vorm van de fabriek. De fabriek is al lang opgeheven, maar de naam blijft nog altijd eigen in het dorp. Toen de zaak ophield, kwam er een varkensmesterij en daarna een koemelkerij, die opgeruimd moest worden, toen de gemeente begon met de nieuwbouw van huizen in het ‘Hemmenplan’. Alleen het voorste deel bleef gespaard en diende als woning. (Uit Toponymy fan Akkrum en Nes van Merten Bakker. 1982).

Ook de woning is later verdwenen om plaats te maken voor een nieuwe woning voor Geart en Joukje de Jong.

Boven: Aanvraag voor het bouwen van een boerderij voor de heer W. K. Koopmans aan de Leppedyk 20. (1918)
Boven: Luchtfoto van ca. 1975. De 44 huurwoningen zijn net klaar. Zorgcentrum Leppehiem is in aanbouw. De âlde Leppedyk wordt ook al venieuwd.
Boven: De Leppedyk in het Hemmenplan 1975, met de bouw van zorgcentrum Leppehiem.
Boppe-boven: Plan verzorgingstehuis + >
flatwoningen aan de Leppedyk 37. (1974)

Voor Leppedyk ‘Buiten’ zie subsite > Leppedyk

Boppe-boven: Plan voor het bouwen van een dubbele woning van de heer G. Bosma aan de Leppedyk 1. (1935) Met daarboven de foto van de gebouwde woning.
Boven: Een van de zovele verhalen van historicus Atze de Vries.
Boven: Foto’s © Gooitzen Bosma, Heerenveen .
Boven: Foto© Jelle van Kampen.
Boven en onder: Tekst (Wiebe Hoekstra) en foto’s (Rudolf Jan Wielinga) komt uit het juni nummer 2019 van  Friesland Post.

Voor Leppedyk ‘buiten’ zie pagina > Leppedyk > buitengebied.


Heeft U nog vragen, op- of aanmerkingen over dit onderwerp, of een ander onderwerp of heeft u nog iets dat u met ons wilt delen. Wij horen het graag. Alvast bedankt.

Spreekt ons werk u aan, en wilt u ons ondersteunen? Donateur worden kunt al vanaf €8,50 per jaar. Zo kunnen wij ons ‘werk’ blijven doen en kunnen andere bezoekers er ook weer van genieten. Wij horen het graag. Alvast bedankt.

Stiftingakkrumaldennij@gmail.com

 - 
Dutch
 - 
nl
English
 - 
en
French
 - 
fr
Frisian
 - 
fy
German
 - 
de
Portuguese
 - 
pt
Spanish
 - 
es
Ukrainian
 - 
uk