Verschillende naamkundigen hebben zich het hoofd gebroken over de herkomst van de dorpsnaam Akkrum. Pieter Duijff (2022:257) laat zien dat geen van de verklaringen die in de loop der jaren gegeven zijn echt voldoet. De geschiedenis van de naam Akkrum blijft duister.

Manke Meine en Kromme Knilles

De meest fantastische verklaring gaat terug op de reuzen Manke Meine en Kromme Knilles. De beide krachtpatsers zouden bezig zijn geweest met het graven van waterwegen die verschillende nederzettingen met elkaar moesten verbinden. Toen Knilles opkeek van zijn noeste arbeid, ontdekte hij een enorme bocht in het graafwerk. Teleurgesteld riep hij uit: ‘Ach krom!’ In de buurt werkende boeren hoorden dat en vonden het wel een mooie naam voor hun nederzetting. ‘Ach krom’ werd ‘Akkrom’ of ‘Ackrom’, en later Akkrum. ‘Akkrum’ heeft inderdaad ooit ‘Ackrom‘ geheten, maar daar zullen onze mythische reuzen niets mee te maken hebben gehad.

De reuzen gescheiden

Manke Meine wilde niets te maken hebben met het slordige werk van zijn reuzenmaat en groef alleen verder aan de kaarsrechte Meinesloot. Knilles buffelde zonder om te kijken door aan wat de ‘Kromme Knilles’ zou gaan heten. Dat bochtige water doet zijn naam eer aan, en het mag dan slordig zijn, het heeft zeker meer charme dan de Meinesloot.

De reuzen herenigd

De sage van Manke Meine en Kromme Knilles blijft populair in Akkrum. Ze hebben op 2 mei 1997 zelfs samen een ereplekje gekregen aan de Boarn. Was het eerst een kunstwerk van hout, later is er een mooi stalen beeld voor teruggekomen. Het is gemaakt door Cor ten Staal, pseudoniem van scheepsbouwer Jan de With. Dat pseudoniem zal een verwijzing zijn naar het materiaal waarvan het beeld is gemaakt, namelijk Cortenstaal. Het kunstwerk is een geschenk aan het dorp van de stichting Tusken de Marren.

Boegbeeld

De reuzen zijn tegenwoordig het boegbeeld van het dorp. Nog steeds viert Akkrum ieder jaar in mei ‘Reuzedei‘, ‘een inspirerend duurzaam event’, met o.a. spectaculaire zonnebootraces op de Boarn. Elk jaar start de Reuzedei met een lezing van de Duurzame Reus in de Terptsjerke. Traditiegetrouw hebben al heel wat beroemde Reuzen de aftrap van de Reuzedei mogen doen. De organisatie nodigt altijd iemand uit die landelijk zijn sporen heeft verdiend op het gebied van duurzaamheid.

Logo

Het silhouet van de beide reuzen is verwerkt in verschillende logo’s, van de Reuzedei natuurlijk, maar ook van bijvoorbeeld de plaatselijke voetbalvereniging.

Bronnen en verder lezen:

https://standbeelden.vanderkrogt.net/object.php?record=FR11bp
https://akkrum.net/over-akkrum/kromme-knilles-en-manke-meine-ach-krom
https://www.reuzedei.nl/
etymologiebank.nl
Pieter Duijff, Der dy namma fan heten is. It komôf fan plaknammen. Fryske Akademy, Ljouwert (2022)